 Ахсынньы 4 күнүгэр, Нөөрүктээйи нэһилиэгэр, научнай-методическай боппуруостары ырытар уонна хас биирдии үөрэх хайысхатыгар үөрэх үлэтин ис хоһоонун тупсарыыга уонна инникитин оскуола иннинээҕи үөрэх тэрилтэлэригэр үөрэх дьаһалларын тэрийии, кэскилин тупсарыыга сыһыаннаах боппуруостары быһаарыыга сүбэлэри оҥорор сыалтан «Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһини тэрийии: уопут, саҥаны киллэрии уонна инники сайдыыта» диэн оскуола иннинээҕи үөрэх эйгэтин үлэһиттэрин научно-практическай конференциялара ыытылынна.
Конференцияҕа оскуола иннинээҕи үөрэҕи олоххо киллэрэр үөрэх тэрилтэлэрин 192 үлэһиттэрэ, ХИФУ педагогическай институтун доценнара, улуустааҕы үөрэх салалтатын исписэлиистэрэ кыттыыны ыллылар. Тэрээһин кэмигэр Федеральнай судаарыстыбаннай үөрэхтээһин стандартын, оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин федеральнай үөрэх бырагарамматын саҥардыы боппуруостарын уонна кыһалҕаларын, оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин бырагараамматынан үөрэтэр үлэни тэрийии уонна үөрэхтээһин бастыҥ үөрүйэхтэрин тарҕатыы көдьүүстээх ньымаларын тула кэпсэтииһи буолла.
Ол курдук күн бастакы аҥарыгар биэс үөрэх хайысхатынан аһаҕас дьарыктары көрүү, ырытыы буолла. Барыта 25 оҕолору кытта аһаҕас дьарык көрүлүннэ. Мустубут педагогтар дьарык кэнниттэн кэпсэтии тахсарыгар төрүөт буолар этиилэри суруйан: оҕо дьарыкка бэйэтэ баҕаран туран сыал туруорунарыгар көҕүлээһин тахсыытын, оҕо дьарык устата бэйэтэ уопут ылан түмүк буларыгар усулуобуйа олохтонуутун, оҕо дьарыкка билбитигэр, оҥорбутугар бэйэтэ сыанабыл биэрэрин иитээччи ситиспитин ситиспэтэҕин ырытыһан, саҥа федеральнай оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин бырагыраамматын дьарыкка туһуламмыт сыалын-соругун чопчулаан кэпсэтиһии таҕыста.
Күн иккис аҥаарыгар бастыҥ опыт тарҕатыы чэрчитинэн мастер-кылаастары ыытыы, методическай пособиялары презентациялааһын буолла.
Конференция сүрүн түһүмэҕинэн, биэс үөрэх хайысхаларынан «Үөрэтэр матырыйааллар уонна иитэр-үөрэтэр пособиелар» үөрэх ресурсаларын улахан быыстапката, улууспут бары оскуола иннинээҕи үөрэхтээһини киллэрэр тэрилтэлэрин, биирдиилээн педагогтары муста. Быыстапканы Максим Кирович Аммуоhап аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет педагогическай институтун оскуола иннинээги үөрэхтээһин кафедратын доцена, педагогическай наука кандидата Людмила Витальевна Попова, педагогика уонна психология кафедратын доцена, педагогическай наука кандидата Татьяна Ивановна Никифорова, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун үөрэх салалтатын начальнигын солбуйааччыта Ирина Михайловна Плотникова сыаналаатылар. Түмүккэ быыстапканан наҕараадалары туттарыы буолла.
Үөрэх уобалаһа: Оҕо билэр-көрөр дьоҕурун сайыннарыы
- 1 миэстэ – Аллараа Бэстээх “Сказка” уһуйаана
- 2 миэстэ – Н.В. Петров аатынан Дьабыыл орто оскуолата
- 3 миэстэ – Чүйэтээҕи “Чэчир” оҕо уһуйаана
Үөрэх уобалаһа: Оҕо тылын-өһүн сайыннарыы
- 1 миэстэ – Табаҕатааҕы “Кэскил” оҕо уһуйаана
- 2 миэстэ – Майатааҕы “Кэнчээри” оҕону сайыннарар киин
- 3 миэстэ – Төҥүлүтээҕи “Олимпионик” оҕону сайыннарар киин
Үөрэх уобалаһа: Оҕо уопсастыбаҕа сылдьарын-бодоруһарын сайыннарыы
- 1 миэстэ – Майатааҕы “Сардаана” оҕону сайыннарар киин
- 2 миэстэ – Хаптаҕайдааҕы “Хомусчаан” оҕону сайыннарар киин
- 3 миэстэ - И.И. Платонов аатынан Нахара орто оскуолата
Үөрэх уобалаһа: Оҕо кэрэни өйдүүр дьоҕурун сайыннарыы
- 1 миэстэ – Бүтэйдээхтээҕи “Чэчир” оҕону сайыннарар киин
- 2 миэстэ - Майатааҕы “Чуораанчык оҕо уһуйаана
- 3 миэстэ – Харатааҕы “Кэрэчээн” оҕо уһуйаана
Үөрэх уобалаһа: оҕо этин-сиинин сайыннарыы
- 1 миэстэ – Алтан орто оскуолата
- 2 миэстэ – Павловскайдааҕы “Мичээр” оҕону сайыннарар киин
- 3 миэстэ – Батаратааҕы “Кэскил” оҕо уһуйаана
Конференция пленарнай чааһыгар улууспут инновационнай үөрэх тэрилтэлэрин опытын Хаптагайдааҕы “Хомусчаан” оҕону сайыннарар киин сүруннүүр иитээччитэ Матрена Петровна Иванова, Төнүлүтээҕи “Олимпионик” оҕону сайыннарар киин сүруннүүр иитээччитэ Саргылана Федоровна Шестакова кэпсээтилэр. Мэҥэ-Хаҥалас улууһун үөрэҕин салалтатын начальнигын солбуйааччыта Ирина Михайловна Плотникова улууспутугар оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин билиҥҥи туругун билиһиннэрдэ, инники сыаллары туруорда. Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһиҥҥэ киирэ турар уларыйыылары, саҥа үөрэх биир кэлим бырагыраамматын, “Родничок” патриотическай иитиигэ туһуламмыт парциальнай бырагыраамманы сахатытыыга ыытыллар үлэни кэлбит ыалдьыттарбыт Максим Кирович Аммуоhап аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет педагогическай институтун оскуола иннинээги үөрэхтээһин кафедратын доцена, педагогическай наука кандидата Людмила Витальевна Попова уонна педагогика уонна психология кафедратын доцена, педагогическай наука кандидата Татьяна Ивановна Никифорова сырдаттылар.
Конференция түмүгүнэн кыттааччылар маннык этиилэри оҥордулар:
I. Мэҥэ Хаҥалас улууһун үөрэҕин салалтатыгар:
1) Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин биир кэлим федеральнай бырагыраамматын олоххо киллэрии ис хоһоонун уонна усулуобуйатын тупсарыыга Конференция кыттыылаахтарын этиилэрин түмэр, ону олоххо киллэрэр дьаһаллары ылыныы;
2) Аһаҕас дьарыктар бэстибээллэрин уонна Конференция чэрчитинэн быһаарыллыбыт бастыҥ педагогическай опыты түмүүнү хааччыйыы;
3) Адаптированнай бырагыраамманы олоххо киллэриигэ, оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин эйгэтигэр иитэр-үөрэтэр үлэни ыытар тэрилтэлэр педколлективтарыгар информационнай-методическай өйөбүлү (быһаарыы, сүбэ-ама уо.д.а. көрүҥүнэн) оҥоруу;
4) оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр төрөппүттэргэ аналлаах консультативнай-методическай кииннэри тэрийии дьаһалларын хонтуруоллааһыны хааччыйыы;
5) оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин систиэмэтигэр доруобуйаларыгар хааччахтаах уонна инбэлиит оҕолору методическай уонна дидактическай өйөбүлүнэн хааччыйыы дьаһалларын киллэрэн туран, инбэлиит оҕолорго инклюзивнай үөрэххэ киирии анал усулуобуйатын тэрийиини мэктиэлиир миэрэлэр систиэмэлэрин быһаарыы;
6) доруобуйаларыгар хааччахтаах уонна инбэлиит оҕолору үөрэтии уонна иитии анал педагогическай ньымаларын баһылыыр сыалтан, педагогтары квалификациярын үрдэтэр анал курстарга сылдьыыларын тэрийии;
7) оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин тэрилтэлэрин инфраструктуратын оҥоруу методическай сүбэлэригэр олоҕуран иитэр-үөрэтэр эйгэни тэрийэллэригэр, оскуола иннинээҕи саастаах оҕолору иитэр-үөрэтэр тэрилтэлэри туһулааһын.
II. Оскуола иннинээҕи үөрэх бырагырааматын олоххо киллэрэр үөрэх тэрилтэлэригэр:
1) оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин биир кэлим федеральнай бырагыраамматын киллэриигэ методическай үлэ толору сыллааҕы эргиирин оҥорон бигэргэтии;
2) оҕо араас дьарыктарга кыттар уонна бэйэтэ туспа дьарыктанар, көҕүлүүр, үөрэх хаамыытыгар кыттыһар кыахтанарыгар педагогтар күннээҕи үгэстэрин (халандаар былааннарын) оҥорорго оҕо араас дьарыктарын тэрийиигэ ураты болҕомтолорун уураллара наада;
3) оҕо саадын бөлөхтөрүгэр, оҕолор олохторун соруйан проблемнай практическай уонна билии-көрүү балаһыанньаларынан толорор усулуобуйаны тэрийии, онно оҕолор баһылаабыт ньымаларын бэйэлэрэ туһаналларыгар тиэрдии;
4) оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин тэрилтэлэригэр психологическай сулууспаны тэрийиигэ уонна сайыннарыыга, педколлективка уонна оскуола иннинээҕи саастаах оҕолор төрөппүттэригэр кинилэри иитии, үөрэтии, сайыннарыы боппуруостарыгар, ол иһигэр дьоҕурдаах, доруобуйаларыгар хааччахтаах уонна инбэлиит оҕолорго психологическай консультациялары тэрийии боппуруостарыгар болҕомто ууруу;
5) оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин бырагырааматын олоххо киллэриини хааччыйар усулуобуйаны тэрийиигэ, оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин тэрилтэлэрин инфраструктуратын методическай сүбэлэригэр олоҕуран үлэни ыытыы.
«Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһини тэрийии: уопут, саҥаны киллэрии уонна инники сайдыыта» научнай-прктическай конференция түмүгэр саҥа санаалар, кыайыылаах хардыылар, үрдүк дабааннар баар буола туруохтара диэн эрэнэбит!
| 
