Саха саарына, чулуу уола И. М. Романов – историк, учуонай, араатар, трибун, государственнай уонна общественнай деятель, сайдыы суолун арыйсыбыт, ыччаты үөрэтэн-такайан, өрөспүүбүлүкэбит  сайдар хайысхаларыгар аан дойду норуоттарын кытта тэҥҥэ үүнэн сайдалларын туhугар дьон – норуот ортотугар билиниини ылбыт сүдү киhибит үбүлүөйүн көрсө ахсынньы 12 күнүгэр ХИФУ-га, историческай факультекка И.М.Романов 105 сылыгар аналлаах Романовскай ааҕыылар үрдүк таһымнаахтык ыытылыннылар. Волонтер - студеннар кэлбит оҕолорго музейы көрдөрдүлэр. Пленарнай мунньах университет овальнай залыгар Төхтүрдээҕи оҕо искусствотын оскуолатын мантровай оркестр доҕуһуолунан саҕаланна. Ол кэнниттэн саха тылын учуутала, Зыков А.В. «Учуутал убайбар» диэн ырыанан э5эрдэлээтэ. Историческай факультет декана Н.А.Стручкова киирии тылын кэнниттэн проректор Федоров М.П. “Пламенный оратор, крупный ученый, руководитель высшей школы республики И.М.Романов”, оскуола директора Стручков А.А “Төхтүр оскуолатын иитэр - үөрэтэр үлэ саҕахтара”, Петров Ю.Д “Пламенный оратор, крупный ученый, руководитель высшей школы республики И.М.Романов”, Романов И.М. төрөппүт уола, ХИФУ преподавателэ Романов И.И. тыл эттилэр.

Романовскай ааҕыыларга барыта 111 конференция кыттыылаахтара кыттыыны ыллылар. Мэҥэ-Хаҥаластан Бүтэйдээх, Бэдьимэ, Дьабыл, Майа, Рассолода, Томтор, Төҥүлү, Тумул, Төхтүр, Дьокуускай куораттан Айыы кыһата, Саха гимназията, Политехническай лицей, 35 № оскуола, 7 №, 35№ оскуолаттан, классическай гимназия үөрэнээччилэрэ, историческай факультет студеннара, историяны уонна кыраайы үөрэтэр учууталлар биэс секциянан дакылааттаатылар.

Секция үлэтин салайдылар ХИФУ преподавателлэрэ, доценнара, профессордара: политология кафедратын сэбиэдиссэйэ Петров Ю.Д., археология кафедратын доценнара, Аргунов В.Г., Габышев Е.С., Дьячкова А.Н., Маркова М.Ф., Николаев А.П., Рахлеева Н.Н., Яковлева К.М., Яковлев А.И.

Лауреаттарынан буоллулар: “История в лицах” секцияҕа Романов Вася 7 кыл. Бэдьимэ, “Д.Ф.Ходулов блокнота тугу кэпсиирий?” - диэн докладынан, Бурнашев Арсен 9 кыл. Төҥүлү, “Строители секретного аэродрома”, “Археология и охрана памятников истории и культуры” уонна этнография секцияҕа Кычкина Сайыына, 11 кыл. Төхтүр, “Дьаҥхаады нэһилиэгэр олоҥхо эйгэтэ”, “История родного края в годы Великой Отечественной войны” секцияҕа Саха гимназиятын филиала «Айыы кыһата» Брызгаева Аня, 9 кыл. «Литературное краеведение», Баишев Вова,10 кыл. «Тайна озера Тюнгюлю».

Учууталлар секцияларыгар бастакы миэстэни Попова Е.Н. (Бэдьимэ) ылла.

И.М.Романов төрөппүт оҕолоро секциялар лауреаттарыгар дьиэ кэргэннэрин стипендияларын анаатылар. Ону таһынан Төхтүр орто оскуолатын ветеран учууталлара: Л.Г.Никифоров – 1994-2001 сс. директорынан үлэлээбит, И.М.Романов аатын иҥэриигэ бастакы көҕүлээччинэн биирдэстэрэ, РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, “Учууталлар учууталлара” бэлиэлээх үлэ, тыыл ветерана; В.Н.Дмитриева – 1985 -1995 сс. завуч, РСФСР үөрэҕириитин  туйгуна; Попов Н.Ф - 2003-2004 сс. директорынан үлэлээбит, СР профессиональнай үөрэҕирии туйгуна; историк учууталлар: Чугунов М.Н. – 2001-2003 сс. директор; В.Г.Хабаров - Транспортнай техникум иитэр үлэ5э директоры солбуйааччы бастакы степеннээх дипломы ылбыттарга анал стипендиялары биэрдилэр.

Улуус баһылыга Н.П. Старостин 5000 солк. стипендия сертификатын Мэҥэ-Хаҥаластан төрүттээх, историческай факультекка үчүгэйдик үөрэнэр үһүс куурус устудьуонугар Макаров Михаилга үөрүүлээх быһыыга туттарылынна.

Конференция тэрээһинигэр историческай факультет волонтер студеннара көхтөөхтүк кытыннылар.

Бэлиэтиэҕи баҕарыллар, биһиги улууспутуттан Дьабыл, Төҥүлү, Бүтэйдээх, Төхтүр үөрэнээччилэрэ ситиһиилэннилэр.

Ити курдук, “Романовскай аа5ыылар” научнай – практическай конференция үрдүк таһымнаахтык ааста.

Диана Тарабукина, Төхтүр орто оскуолатын учуутала.