Саха чулуу уола, биир дойдулаахпыт, сахалартан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Геройа Федор Кузьмич Попов сырдык аатын үйэтитиигэ улууспутугар араас хабааннаах үлэлэр бараллара кэрэхсэнэр. Ахсынньы 1 күнүттэн 10 күнүгэр дылы улууска декада биллэриллибитэ, сүрүн сыалынан Герой Попов сырдык аатын үйэтитэн, кэлэр көлүөнэ ыччакка патриотическай тыыны иҥэрии буолар.
Ахсынньы 1 күнүгэр сыллата ыытыллар декада аһыллыыта үөрэх тэрилтэлэригэр торжественнай линейкаларга Россия уонна Саха Сирин былаахтарын көтөҕүүнэн, гимнары ыллааһынынан саҕаламмыта. Декада чэрчитинэн дириҥ ис хоһооннох, патриотическай тыыннаах тэрээһиннэр буоллулар. Федор Кузьмич Попов тус олоҕун, хорсун быһыытын сырдатар, үөрэтэр кылаас чаастара, эр хоһуун уруоктара ыытылыннылар. «Герой-суолунан» - бырайыак быйылгы үөрэх дьылыгар улуус оскуолаларын байыаннай-патриотическай кулуубтарын иитиллээччилэрэ, байыаннай-патриотическай «Юнармия» хамсааһын чилиэттэрэ, история олимпиадатын уонна патриотическай ааҕыылар кыайыылаахтара уонна призердара 28 үөрэнээччи ону тэҥэ 2 салайааччы Белоруссия куоракка баран кэллилэр. Бу группаны салайан илдьэ сырыттылар Т.Г. Десяткин аатынан Тумул орто оскуолатын алын кылаас учуутала Васильева Күннэй Егоровна, Майатааҕы лицей ОБЖ предметын учуутала Жирков Дмитрий Леонидович.
Былаан чэрчитинэн декада үлэтигэр улуустааҕы үөрэх салалтата (салайааччы Черкашина И.В.) «Доблесть» бойобуой дьайыылар түмсүүлэрэ (Семенов Н.М.), улуустааҕы байыаннай комиссариат (комиссар Петров А.Д.), Р.Г.Васильев аатынан краеведческай музей (директор Шарина З.В.), И.М.Сосин аатынан улуустааҕы киин библиотека (директор Корнилова Е.С.), дьиэ кэргэн уонна ыччат политикатын салалтата (Начальник Захаров К.А.), холбоһуктаах, улуустааҕы байыаннай-патриотическай десант «Чтобы помнили...» Дьабыыл, Төнүлү, Мөҥүрүөн, Балыктаах, Томтор, Төхтүр, Баатара, Бэдьимэ нэһилиэктэри хабан: Час патриотизма, историко-познавательный час, посещение виртуального музея, интеллектуальный калейдоскоп «Пламя памяти» үөрэнээччилэргэ суолталаахтык ыыттылар.
Ахсынньы 8 күнүгэр Советскай Союз Геройа Федор Кузьмич Попов аатынан Баатара орто оскуолатыгар, Ф.К. Попов төрөөбүт күнүн бэлиэтиир тэрээһин үөрүүлээх быһыыга аһыллыбыта. Баатара оскуолатын иитээччитэ офицер Кузьмин Н.В. Парады салайан киллэрэн, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун байыаннай хамыһаарыгар Петров А.Д. дакылаатынан саҕаланна. Баатара нэһилиэгин аҕа баһылыга Захаров Ф.Ф. оҕолорго баҕа санаатын этэн туран, Россиятааҕы «Победа» күрэххэ Саха сирин аатыттан дьоһуннук кыттыбыттарга махтал суруктары туттарда, улуустааҕы үөрэх салалтатын иитэр үлэҕэ уонна эбии үөрэхтээһин отделын салайааччыта Билюкина М.Ю., Кыталык народнай ансаабыл салайааччыта Винокуров В.П. эҕэрдэлээтилэр. Үөрүүлээх быһыыга быйыл саҥа үөрэнэ киирбит кадетскай кылаас 9 үөрэнээччитэ, кадет андаҕар тылын этэн кадетскай үөрэҕэрии кэккэтигэр киирдилэр. Байыаннай-спортивнай күрэх Ф.К. Попов 96 сааһыгар ананна. Күрэххэ улууспут күүстээх байыаннай-патриотическай кулууптара кэлэн кииристилэр. Кинилэр ортолоругар: “Доблесть” Аллараа Бэстээх 1 нүөмэрдээх орто оскуолатын, ”Факел” Аллаара Бэстээх 2 нүөмэрдээх орто оскуолатын, “Бэдэр” Т.Г.Десяткин аатынан Тумул орто оскуолатын, “Хоһуун” К.О.Гаврилов аатынан Бүтэйдээх орто оскуолатын, “Дьулурхан” Балыктаах орто оскуолатын уонна Ф.К. Попов аатынан Баатара орто оскуолатын кадеттара күрэхтэстилэр. Строевой хамыы, Калашников автоматы ыһыы-хомуйуу, хапсаҕай, буулдьанан ытыы, вальс, падеграс, полонез – үҥкүүлэр, дойду историятын билиигэ боппуруостарга эппиэттээһин, перекладина көрүҥнэригэр күрэхтэстилэр.
Күрэх кылаабынай судьуйатынан буойун-интернационалист Шарин В.В. үлэлээтэ. Оонньуу түмүгүнэн муҥутуур кыайыылааҕынан Баатара орто оскуолатын кадеттарын хамаандата (сал. Кузьмин Н.В.), иккис миэстэ Аллараа-Бэстээх 2 нүөмэрдээх орто оскуолатын “Факел” хамаандата (сал. Нестеров А.А.) уонна Д.Г. Десяткин аатынан Тумул орто оскуолатын “Бэдэр” хамаандата 3 миэстэ (сал. Громов С.А.) буоллулар. Оонньуу түмүгүнэн “Бастыҥ хамандыыр”, анал ааттар, бириистэр туттарылыннылар.
Тэрээһин саҕаланыытыгар үөрүүлээх быһыыга-майгыга Майатааҕы В.П. Ларионов аатынан орто оскуолатын 5 “в” кылааһын үөрэнээччилэрэ (кылаас салайааччыта Семенова М.Н.) Бүтүн Арассыыйатааҕы байыаннай-патриотическай “Юнармия” хамсааһын кэккэтигэр, андаҕар этэн киирдилэр, “Юнармия” былааҕа туттарылынна. Бу кырачаан юнармеецтарга кадет оҕолоро строевой хаамыыга, калашников автоматы ыһыыга-хомуйууга, физическай бэлэмнэниигэ маастар-кылаастары көрдөрдүлэр. Маны сэргэ, Ф.К.Попов аатынан музейга (сал Ходулова А.Е.) уонна оскуола интернатыгар экскурсияҕа сырыттылар.
Герой төрөөбүт күнүгэр анаан Ф.К.Попов аатынан музейга оскуола лидердара, В.П.Ларионов аатынан Майатааҕы орто оскуола 5 “б” кылааһын үөрэнээччитэ, “Хорсун быһыытын иһин” мэтээллээх Харысхаана Аммосова, Ф.К.Попов аатынан тус бириэмийэ лауреата, педагогическай үлэ ветерана Тамара Семеновна Колесова, музей директора Альбина Егоровна Ходулова, Анастасия Диодорова биир дойдулаахтара Тумул оскуолатын общественник оҕолоро, общественнай бэрээдэк тутуһуутун уонна ПДН отделын начальнига Цыпандин Ким Иванович, юрист консультант Алексеенко Екатерина Андреевна кыттыылаах “Биһи кэммит геройдара” истиҥ кэпсэтии ыытылынна. Оҕолор герой туһунан өйдөбүллэрин дириҥэтэн, кэҥэтэн кэпсэтии көхтөөхтүк барда. Лидер оҕолор Герой олорбут алааһыгар, Сыҥаһалаахха, сэриигэ ыҥырыы бэбиэскэтин туппут миэстэтигэр Угдайга, сэриигэ аттанарыгар туруорбут сэргэтигэр сырыттылар.
Ахсынньы 8 күнүгэр Сахалартан бастакы Герой Ф.К.Попов 96 сааһыгар анаммыт тэрээһин дьоһуннук, хас биирдии кыттыбыт киһиэхэ суолталаахтык ыытылынна. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Баатара нэһилиэгиттэн баран төннүбэтэх саллааттарга анаммыт Пааматынньыкка өйдөбүнньүк венок уурулунна.
|